TELEGRAAF – Het kwam voor de kinderen Royce en Kelly en ex-echtgenote Jacqueline de Vries niet als een verrassing dat de rechtbank in Amsterdam donderdag besloot dat de zaak-Iraklia over de moord op misdaadjournalist Peter R. de Vries opnieuw moet worden behandeld. „Ze zagen het wel aankomen en staan er vrij nuchter in”, reageerde hun advocate Annemiek van Spanje.
Ja, natuurlijk is het emotioneel belastend, aldus Van Spanje. „Maar ze wisten dat ze het sowieso nog een keer moesten doormaken nadat er nieuwe verdachten waren aangehouden. Ze zitten met een dubbel gevoel. Aan de ene kant zijn ze blij dat het onderzoek naar de daders van de moord niet is gestopt na de aanhouding van de vermeende schutter en zijn medeverdachte. Aan de andere kant beseffen ze dat ze de komende vijf tot zeven jaar nog niet van deze zaak af zijn. Het gaat nog vele jaren een onderdeel van hun leven worden.”
De beslissing van de rechtbank maakte een einde aan maanden van onzekerheid. Hoewel in de loop van tijd steeds duidelijker werd dat het overdoen van de moordzaak onvermijdelijk was.
’Onvolledig’
Wat ging eraan vooraf? Het Openbaar Ministerie eiste in juni levenslange gevangenisstraffen tegen de vermeende schutter Delano G. en medeverdachte Kamil E., die de vluchtauto bestuurde. Op 14 juli zou het oordeel volgen, maar drie dagen daarvoor maakte de rechtbank bekend dat het onderzoek werd heropend. Het Openbaar Ministerie kwam een week eerder op de proppen met nieuwe informatie, waaruit bleek dat het onderzoek ’onvolledig’ was geweest.
Die nieuwe informatie bestond uit verklaringen van getuige ’Eddy’, die in het dossier vanwege zijn beschermde status wordt aangeduid met een nummer: 5089. ’Eddy’ meldde zich in oktober 2021 bij een wijkagent in zijn woonplaats.
Ook vertelde ’Eddy’ dat Kamil E. (36) de moord moest uitvoeren. Hij weigerde, waarna hij de rol van chauffeur kreeg en de 23-jarige Delano G. als schutter werd ingeschakeld.
Deze informatie werd pas op 30 juni door het Openbaar Ministerie in Den Haag doorgestuurd naar de collega’s in Amsterdam, zeiden de officieren van justitie. Dat kon niet eerder omdat eerst de bescherming van ’Eddy’ moest worden geregeld. Tot die tijd gaf hij geen toestemming om zijn verklaringen te gebruiken.
Emigratie rechter
Het uitstel veroorzaakte een extra complicatie. De jongste van de drie rechters die de zaak behandelden, zou vlak na de uitspraak emigreren. Toen de verhuisdatum werd bepaald, kon niet worden voorzien dat de zaak nog niet zou zijn afgerond.
De rechtbank had niet, zoals gebruikelijk is in langlopende zaken, een reserverechter benoemd. Zomaar een nieuwe rechter aan de zittingscombinatie toevoegen en de zaak voortzetten, mag volgens de wet alleen als alle procespartijen daarmee instemmen. Dat deden ze niet.
Advocaten
Ⓒ ILLUSTRATIE PETRA URBAN
De advocaten Ayse Çimen en Alex Admiraal vonden dat de zaak opnieuw moest worden behandeld. Çimen: „Voor Kamil E. kan informatie dat hij zwaar onder druk is gezet, het verschil maken tussen een tijdelijke gevangenisstraf en levenslang.” Dat het Openbaar Ministerie zegt dat het voor de eis geen verschil maakt, doet er volgens de advocaten niet toe. De rechtbank kan er immers anders over denken?
Begin deze week kwam er nog een extra reden bij om de zaak opnieuw te doen. De rechters die de strafzaak Hendon behandelden tegen de Pool Krystian M. en de twee mannen die de zwaargewonde Peter R. de Vries filmden, vinden dat de twee zaken niet los van elkaar kunnen worden gezien. Ze besloten Hendon over te dragen aan de rechtbank die Iraklia doet.
Akelige details
Het bespaart de nabestaanden van De Vries de gang naar twee verschillende rechtbanken, maar het is desondanks een ingrijpende beslissing omdat er weer over akelige details zal worden gesproken, schreven zoon Royce de Vries en Peter R. de Vries’ partner Tahmina Akefi aan de rechtbank. „Daar ontkomt de rechtbank niet aan”, gaf ook de voorzitter donderdag toe.
De verhouding tussen de verdediging van Delano G. en Kamil E. en het Openbaar Ministerie wordt er ondertussen niet beter op. Advocate Çimen verweet de officieren van justitie cruciale informatie „buiten het blikveld van de verdediging en de rechtbank te hebben gehouden.” Ze gelooft niet dat de Amsterdamse officieren niets wisten over de informatie die bij het OM in Den Haag lag.
Dna
En ook zouden de officieren „neerbuigend en niet magistratelijk” hebben gereageerd op Kamil E.’s voortdurende bewering dat er nóg een Pool bij hem en Delano G. in de auto heeft gezeten. Inmiddels is er wel degelijk dna van een derde man in de auto aangetroffen die Kamil E. bestuurde. Ook advocaat Ronald van der Horst van Delano G. vond het optreden van het OM „beschamend en onbegrijpelijk”.
Begin januari gaat de zaak verder met een inleidende zitting waarvoor voor het eerst alle vijf verdachten worden opgeroepen.